İsrail – İran Savaşı: Günün Özeti

İran ile İsrail arasındaki gerilim bir hafta önce bugün sıcak savaşa dönüştü. Dün akşam da iki bölge için hareketli geçti. ABD Başkanı Donald Trump'ın 'İran’a saldırıp saldırmama konusunda henüz nihai kararını vermediğini söylemesinin ardından karşılıklı saldırılar sürdü.

Karar Trump'ın İki Dudağı Arasında

Konuya yakın kaynakların Wall Street Journal'a aktardığına göre Trump, üst düzey danışmanlarına İran’a yönelik saldırı planlarını onayladığını ancak Tahran’ın nükleer programından vazgeçip geçmeyeceğini görmek için şimdilik beklediğini söyledi. Pentagon bölgeye ek savaş gemileri konuşlandırdı; bu adım “savunma” unsuru olarak tanımlansa da taktik hazırlık sinyali veriyor.

Rusya: Karışmayın!

Rusya, ABD’nin İsrail’e olası askeri yardımı konusunda sert uyarıda bulundu. İsrail'e doğrudan bir yardımın 'düşünülmemesi gerektiğini' söyledi. Moskova, böyle bir adımın Orta Doğu’da krizi derinleştireceğini ve bölgesel istikrarı tehdit edeceğini belirtti.

Hamaney Hedef

İsrail Savunma Bakanı Yoav Katz, İran’ın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney’i doğrudan hedef alarak “İsrail’in yok edilmesini hedefleyen bir diktatör artık yok olmalı” dedi. Katz, Hamaney’in hastanelere saldırı emri verdiğini savundu. Öte yandan İsrailli bir askeri yetkili Reuters’a yaptığı açıklamada, İran’a ait füze rampalarının üçte ikisinin vurulduğunu belirtti. Ancak İran’ın hâlâ 100’den fazla füze platformuna sahip olduğu tahmin ediliyor.

BM Güvenlik Konseyi Toplanacak

Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi, İsrail ile İran arasında tırmanan gerilimi görüşmek üzere cuma günü acil toplantı gerçekleştirecek

Günün Kronolojisi

18:57: Lübnan açıklarında İsrailli yolcuları taşıyan tekne arızalandı
İsrail hava sahasının savaş nedeniyle kapalı olması üzerine ülkelerine deniz yoluyla dönmek isteyen 16 İsrailli, Kıbrıs’tan hareket eden teknede makine arızası yaşadı. Lübnan’ın Sidon kenti açıklarında durmak zorunda kalan tekneye İsrail donanması müdahale etti. Yolcular ve iki Kıbrıslı mürettebat kurtarıldı. İsrail hükümetine göre yaklaşık 100.000 vatandaş hâlâ yurtdışında mahsur.

İsrail’den tahliye: İkinci özel uçak Berlin’e indi
İsrail’de mahsur kalan Alman vatandaşları ve yakın aile bireylerini taşıyan ikinci özel uçak Berlin’e ulaştı. Almanya Dışişleri Bakanlığı’na göre uçakta 174 kişi bulunuyordu. Çarşamba günü Frankfurt’a inen ilk uçuşla birlikte toplam 345 kişinin bölgeden tahliyesi sağlandı. Üçüncü bir uçuşun cumartesi günü Ürdün’ün başkenti Amman’dan yapılması planlanıyor.

8:16: Hamas: Gazze’de 76 ölü

Gazze Savunma Kurumu, İsrail saldırılarında 76 kişinin öldüğünü açıkladı. Can kayıplarının çoğu yardım dağıtım noktalarında yaşandı. İsrail ordusu duruma “uyarı atışları” cevabı verdi ve ölü ya da yaralı bilgisi paylaşmadı.

17:39: İsrail, İran füze sistemlerini hedef alıyor

Başbakan Netanyahu, İran’ın balistik füze sistemlerini hedef aldıklarını ve bu tehdidi ortadan kaldırmakta kararlı olduklarını açıkladı.

17:12: Alman diplomatlardan ailelere tahliye çağrısı

Dışişleri Bakanlığı, İsrail’de görev yapan diplomatlardan ailelerini ülkeden çıkarmalarını istedi. Johann Wadephul, büyükelçiliklerin kendi güvenlik önlemlerini alacağını söyledi.

17:00: Merz ile Katar Emiri uyardı

Almanya Başbakanı Merz ve Katar Emiri, telefon görüşmesinde İsrail–İran geriliminin genişleyebileceğini belirtti. Her iki lider diplomatik çözümlerin gerekliliğini vurguladı; Merz, İran’ın nükleer programından duyulan kaygıyı dile getirdi.

16:55: 2. Alman özel uçuşu yolda

174 yolcuyla ikinci tahliye uçuşu Amman’dan Berlin’e yöneldi. İlk uçuşla birlikte 345 kişi ülkeye getirildi. Yeni uçuş için hazırlık sürüyor.

16:52: Irak milis liderinden ABD’ye tehdit

Iraklı milis lider Akram al‑Kaabi, ABD vatandaşlarına yönelik saldırı tehdidinde bulundu: “Hamaney’e dokunan herkese ateşle cevap verilecek.”

16:47: Uzman yorumu: Avrupa elini güçlendirdi

GIDS uzmanı Sommerfeld, D‑F‑B üçlüsünün İran’la görüşmelerde “ekonomik koz” elde ettiğini belirtti, ancak İsrail’in saldırıları sürdürme ihtimaline dikkat çekti.

16:30: 10’dan fazla füze fırlatıldı

İran, İsrail’in kuzeyine 10’dan fazla roket attı. Haifa ve çevresinde sirenler çaldı; yaralı ya da hasar bildirimi henüz gelmedi.

16:16: Merz-Netanyahu telefon görüşmesi

Merkel’in ardından gelen görüşmede Şansölye Merz, Netanyahu'ya dengeli ve kontrollü askeri adımlar önerdi. Tel Aviv’e destek verildiğini, diplomatik yolların önemini vurguladığını ifade etti.

15:16: ARD’den Tel Aviv raporu

ARD muhabiri Sophie von der Tann, İsrail’deki saldırılarda büyük yıkım olduğunu, halkta “savunma sistemlerinin bile yeterince işlevsel olmadığı” yönünde derin bir tedirginliğin hâkim olduğunu bildirdi.

15:10: Eski Bakan’dan ABD desteği bekleniyor

Eski Savunma Bakanı Gallant, Amerikan hava gücünün İran’daki Fordo tesisini vurma kapasitesine sahip olduğunu belirterek ABD müdahalesine zemin hazırlamaya çalıştı.

15:07: Almanya’dan İsrail’e savunma yardımı

7 Mayıs–10 Haziran arasında yeni hükümet İsrail’e 4 milyon euro değerinde savunma ekipmanı gönderdi. Ekonomik dış politika gerekçesiyle paylaşılan değer önceki dönemden düşük kaldı.

14:59: Gazze’de en az 25 ölü

Hamas yetkililerine göre Gazze’deki son saldırılarda 25 kişi öldü, 60 kişi yaralandı. İsrail ordusu ölümleri incelemeye aldı.

14:51: Çin’den ateşkes çağrısı

Çin Devlet Başkanı Xi, Rusya Başbakanı Putin ile yaptığı görüşmede, “özellikle İsrail ateşkese dönmeli” çağrısını yineledi.

14:50: Gazze’de insani felaket

Gazze’de halk sıkışmış durumda. ARD muhabiri Kitzler, “unutulmuş gibi hissediyorlar” dedi.

14:39: Nobel Ödüllü aktivistler ateşkes istedi

Nobelli Narges Mohammadi ve Shirin Ebadi, İsrail‑İran savaşının hemen sona ermesi çağrısında bulundu. Gazze’de sivillere yönelik ölümler kınandı.

14:33: İran’da gözaltı dalgası

İran’da casusluk iddiasıyla onlarca kişi gözaltına alındı. Masihd kentinde 18 yabancı elimin yapıldığını ve sınır dışı edildiğini açıklayan yetkililer, Afgan asıllı olduklarını belirtti.

14:09: 110+ örgütten AB’ye çağrı

Amnesty ve Human Rights gibi 114 grup, AB–İsrail anlaşmasının askıya alınmasını istedi. Dışişleri Bakanı Kallas, pazartesi sunum hazırlığında.

14:07: Fransa vatandaşlarına tahliye desteği

Fransa, İsrail ve İran’daki vatandaşlarına gönüllü çıkış imkânı sunuyor. Ürdün ve Mısır üzerinden zorunlu konvoy seçenekleri devrede.

13:39: Yanlış reaktör bildirimi

İsrail ordusu, Bushehr nükleer tesisine saldırı yapıldığı iddiasını yalanladı; Natans, Isfahan ve Arak’ın vurulduğunu açıkladı.

13:34: Rusya ABD’yi uyardı

Kremlin, ABD’nin olası müdahalesinin bölgesel tansiyonu artıracağı uyarısında bulundu; Putin ve Xi iş birliği mesajı verdi.

13:29: İran’ın füze rampalarının çoğu imha edildi

İsrail, İran’ın füze rampalarının yaklaşık üçte ikisini vurduğunu açıkladı. İran’ın hala 100’den fazla platforma sahip olduğu bildirildi.

13:01: Limassol’dan Haifa’ya gemi tahliyesi

Tatlı bir sürpriz: 1.600 İsrailliyle dolu “Crown Iris” gemisi Limassol limanından Haifa’ya yola çıktı. Uçuşlar durunca deniz ile tahliye alternatif oldu.

12:58: Ürdün’de drone kazası

Amman’ın doğusunda bir drone düşerek 12 yaşındaki kıza zarar verdi. Olayda üç bina ve iki araç da hasar gördü; diğer bir sistemse okul çatısına indi. (Tagesschau, n-tv, focus, dpa / MFM-Redaksiyon: Mesut Hastürk)