İşlenmiş gıdalar tartışması: Hepsi zararlı mı?
06.10.2025
Ne söylüyor yeni araştırmalar?
Hemen her rafın vazgeçilmezi olan yüksek işlenmiş gıdalar uzun süredir eleştiriliyor. Yeni çalışmalar ise tek bir yargıya varmanın yanlış olduğunu gösteriyor: bazı işlenmiş ürünler sağlık riski taşırken, bazıları nötr ya da sınırlı yarar sağlayabiliyor.
NOVA sınıflaması: Hangi yiyecek nerede?
Gıdalar işlenme derecesine göre dört gruba ayrılıyor — çiğ veya az işlenmişten (1) yüksek işlenmiş ürünlere (4). Hazır yemekler, şekerli içecekler, cips ve işlenmiş etler genellikle 4. grupta yer alıyor.
Çalışmalar ne diyor?
Cambridge Üniversitesi’nin çalışması bazı zenginleştirilmiş tahıl ürünlerinin nötr ya da koruyucu etkisi olabileceğini gösterdi; buna karşılık şekerli içecekler ve işlenmiş etler artan hastalık riskiyle bağlantılı bulundu. Avrupa çapında büyük bir takip çalışması ise belirli yüksek tüketim kalıplarının kanser ve kardiyometabolik hastalık riskini yükselttiğini ortaya koydu. Amerikan Kalp Derneği de şeker, tuz ve doymuş yağ içeriği yüksek ürünlerden uzak durulmasını öneriyor.
Pratik öneri: Seçici olmak önemli
Genel kural: taze meyve-sebzeyi, tam tahılları, bakliyatı ve az işlenmiş proteinleri önceliklendirin. Her işlenmiş ürün aynı değil — etikete bakın, şeker, tuz ve doymuş yağ oranlarına dikkat edin. (Kaynak Silke Böttcher/: msn - MFM-Redaksiyon/Taner Şentürk)