Dünya Sağlık Örgütü'nden Maymun Çiçeği İçin Acil Durum Çağrısı

Dünya Sağlık Örgütü'nün (DSÖ) maymun çiçeği virüsü için acil durum ilan etmesi, dünya genelinde endişeye yol açtı. Genellikle 2-4 hafta içinde kendiliğinden iyileşen bu hastalığın belirtileri arasında ateş, baş ağrısı, yorgunluk, lenf bezlerinde şişlik ve cilt döküntüleri bulunuyor. İşte maymun çiçeği hakkında merak edilenler:

Maymun Çiçeği Yeni Bir Hastalık mı? Maymun çiçeği, ilk olarak 1958'de maymunlarda tespit edildi ve insanlarda ilk vaka 1970'te Kongo Demokratik Cumhuriyeti'nde görüldü. Hastalık, özellikle Orta ve Batı Afrika'da, tropikal yağmur ormanlarının bulunduğu bölgelerde yaygın. Afrika'da her yıl birkaç yüz vaka olduğu tahmin ediliyor.

Hastalığın Etkeni Nedir? Maymun çiçeği, çiçek virüsüne akraba bir DNA virüsüdür. İki alt tipi vardır: Batı Afrika ve Orta Afrika (Kongo Havzası). Batı Afrika alt tipi, genellikle daha hafif seyirli hastalıklara neden olur.

Nasıl Bulaşıyor? Hastalık, kemirgenlerden (sincap, sıçan, fare) insanlara geçebilir ve enfekte insanlarla veya virüsle kirlenmiş eşyalarla yakın temas sonucu bulaşabilir. İnsandan insana bulaşma, büyük solunum damlacıklarıyla olur ve bu nedenle yüz yüze, uzun süreli ve yakın temas gerektirir.

Belirti ve Bulguları Neler? Belirtiler arasında ateş, baş ağrısı, yorgunluk, lenf bezlerinde şişlik ve cilt döküntüleri bulunur. Lenf bezi şişliği, maymun çiçeğini diğer hastalıklardan ayıran önemli bir belirtidir. Belirtiler, virüsle temastan ortalama 6-13 gün sonra ortaya çıkar.

Tanı Nasıl Konuluyor? Maymun çiçeği şüphesi olan kişilerde, son bir ay içinde riskli bölgelere seyahat edip etmedikleri veya benzer belirtileri olanlarla temasları sorgulanır. Tanı için lezyonlardan alınan örnekler biyogüvenlik düzeyi 2 olan laboratuvarlara gönderilir.

Belirtisiz Enfeksiyon Olabilir mi? Maymun çiçeğinin, Kovid-19 gibi belirtisiz hastalık yapmadığı düşünülüyor. Enfekte kişilerde belirtilerin ortaya çıkması, bu kişilerin fark edilmesini ve izolasyona alınmasını sağlar.

Maymun Çiçeği Öldürücü mü? Genellikle 2-4 hafta içinde iyileşir, ancak bağışıklığı baskılanmış kişilerde ve küçük çocuklarda ağır hastalık görülebilir. Hastalananların %3-6'sı, çoğunlukla küçük çocuklar, hayatını kaybedebilir.

Aşı Durumu Avrupa Birliği, Afrika'daki salgını kontrol altına almak için 215 bin doz aşı bağışladı. DSÖ, küresel eylem ve dayanışmanın önemine dikkat çekiyor.

(Redaksiyon/Göksu İlayda Öge)