21 Aralık: Kış Gündönümü Nedir?

En kısa gün, en uzun gece ve merak edilenler

Noel ve yılbaşı yaklaşırken günler giderek kısalıyor, hava daha erken kararıyor. Bunun nedeni astronomide gizli. 21 Aralık, Kuzey Yarımküre’de kış gündönümü olarak kabul ediliyor. Bu tarih, yılın en kısa günü ve hemen ardından gelen en uzun gecesi anlamına geliyor. Aynı zamanda takvimsel olarak da kışın başlangıcı sayılıyor. Peki bu günde tam olarak ne oluyor?

Kış Gündönümünde Ne Olur?

Kış gündönümü genellikle 21 ya da 22 Aralık’ta gerçekleşir. 2025 yılında bu tarih 21 Aralık. Güneş, Orta Avrupa saatiyle 16.03’te gökyüzündeki en güney noktasına ulaşıyor. Bu, Güneş’in öğle saatlerinde bile yıl boyunca en alçak konumda görüldüğü gün anlamına geliyor. Kuzey Yarımküre’de Güneş’in ufkun üzerinde kaldığı süre bu tarihte en kısa seviyeye düşüyor.

2025’in En Kısa Günü Ne Kadar Kısa?

21 Aralık’ta gün uzunluğu bulunduğunuz enleme göre değişiyor. Kuzeye gidildikçe gündüz süresi daha da kısalıyor. Örneğin Finlandiya’nın başkenti Helsinki’de Güneş sadece 5 saat 48 dakika boyunca görülebiliyor.

Almanya’daki bazı büyük şehirlerde ise gündüz süreleri şöyle:

Berlin: 7 saat 39 dakika (08.15 – 15.54)

Hamburg: 7 saat 27 dakika (08.34 – 16.01)

Münih: 8 saat 21 dakika (08.01 – 16.22)

Köln: 7 saat 55 dakika (08.32 – 16.28)

Frankfurt: 8 saat 3 dakika (08.21 – 16.25)

Hamburg’un Münih’e göre daha kısa günler yaşamasının nedeni, şehrin daha kuzeyde yer alması. Buna karşılık yaz aylarında Hamburg’da günler güneydeki şehirlere kıyasla daha uzun oluyor.

Gündönümlerinin Nedeni Ne?

Kış ve yaz gündönümlerinin temel nedeni, Dünya’nın kendi ekseni etrafında yaklaşık 23,4 derece eğik durması. Dünya, Güneş etrafındaki yıllık hareketi sırasında bu eğiklik nedeniyle bazen kuzey, bazen güney yarımküreye daha fazla güneş ışığı alıyor.

Bu yüzden Kuzey Yarımküre’de kış gündönümü yaşanırken, Güney Yarımküre’de aynı gün yaz gündönümü gerçekleşiyor ve orada günler kısalmaya başlıyor.

Gündüz ve Gece Ne Zaman Eşit?

Gündönümlerinin dışında bir de ekinoks ya da diğer adıyla gün–gece eşitliği bulunuyor. Bu tarihler genellikle Mart ve Eylül aylarında yaşanıyor. Ekinoks günlerinde gece ve gündüz süreleri neredeyse eşit oluyor. Bu tarihler, astronomik ilkbahar ve sonbaharın başlangıcını simgeliyor.

21 Aralık’tan Sonra Günler Uzuyor mu?

Evet. Kış gündönümünden sonra günler çok yavaş da olsa uzamaya başlıyor. Ancak bu uzama ilk günlerde fark edilecek kadar belirgin olmuyor. Sabahlar bir süre daha geç aydınlanırken, akşamlar giderek biraz daha geç kararmaya başlıyor.

Meteorolojik Kış Neden 1 Aralık’ta Başlıyor?

Astronomik olarak kış 21 Aralık’ta başlasa da, meteorologlar kışı 1 Aralık – 28 Şubat arası olarak kabul ediyor. Bunun nedeni istatistiksel kolaylık. Alman Meteoroloji Servisi’ne göre, hava verileri aylara göre tutulduğu için mevsimler ayın ilk günü başlatılıyor.

(Kaynak: msn - MFM-Redaksiyon/Taner Şentürk)