Almanya'da İsrail'e "Sancılı" Kısmi Silah Yasağı Tartışılıyor

Başbakan Friedrich Merz, Gazze’de kullanılabilecek askeri teçhizat için kısmi ihracat durdurma kararı aldı ve bunu CDU yönetimine sunduğu altı maddelik metinle savundu. Karar, CDU/CSU içinde iletişim ve yöntem tartışmasını alevlendirdi: Fraksiyon lideri Jens Spahn “temkinli onay” verdi ama sevkiyatların “mümkün olan en kısa sürede” yeniden başlamasını istedi; Parlamento yöneticisi Steffen Bilger ise kararı “kabul etme” çağrısı yaptı. Uluslararası tepkiler bölünmüş, İsrail’den sert eleştiriler geldi.

Ne değişti? Kararın Gerekçesi

Merz’in CDU yönetimine gönderdiği altı maddelik notta, kararın yalnızca Gazze’de kullanılabilecek silah ve mühimmatı kapsadığı, hava ve deniz savunmasına yönelik sistemlerin dışarıda bırakıldığı vurgulanıyor. Gerekçe olarak İsrail Güvenlik Kabinesi’nin Gazze’de operasyonu genişletme planı ve bunun doğuracağı insani riskler ile Avrupa’daki toplumsal gerilimler gösteriliyor. Hükümetin bugüne kadarki ihracatlarının toplam büyüklüğüne ve kamuoyundaki sertleşen havaya da atıf yapılıyor.

İktidar bloğunda fay hattı:

CDU/CSU içinde tartışmanın odağında, kararın iletişim ve istişare biçimi var. Der Spiegel’deki analiz, “kararın bir kısmının partiye tatil arasında gökten düşer gibi geldiğini” ve itirazların önemli bölümünün usule dönük olduğunu vurguluyor; buna karşın kamuoyunda karara dönük yüksek onay bulunduğunu not ediyor.

Spahn’dan Gönülsüz Destek

Birlik fraksiyon lideri Jens Spahn, kısıtlamayı “vertretbar/temsil edilebilir” bulduğunu söyleyip sevkiyatların “en kısa sürede yeniden başlaması” gereğini vurguladı. Öte yandan CDU Parlamento Genel Müdürü Steffen Bilger, kararın koalisyon gerçekliği içinde “kabul edilmesi” gerektiğini söyledi; Merz’in, İsrail’le dostluğun sürdüğünü vurguladığını anımsattı.

Dış tepkiler: İsrail’den sert eleştiri, dünyadan karışık yankı

Stern’in derlediği “basın ve siyaset” tepkilerinde, İsrail Başbakanı Binyamin Netanjahu’nun kararı “baskıya boyun eğme” diye nitelediği ve içerde CSU kanadının sert eleştiriler yönelttiği aktarılıyor; bazı Alman yorumlarda ise adımın ‘yüksek sembolik değeri’ vurgulanıyor.

Siyaset ve politika açısından sonuçlar

Merz, bunun bir politika dönüşü değil, “Gazze’de kullanılabilecek teçhizata özgü, sınırlı” bir durdurma olduğunu söylüyor. Ancak karar, koalisyon içi dengeler ile CDU/CSU’nun İsrail çizgisi üzerinde gerilimi artırdı; liderlik ve “ekiple istişare” tartışmasını büyüttü. Önümüzdeki haftalarda kararın uygulama kapsamı (hangi kalemlerin “Gazze’de kullanılabilir” sayılacağı) ve yeniden başlama koşulları tartışmanın eksenini belirleyecek. (MFM-Redaksiyon: M. Hastürk) 

Kaynaklar:

DIE ZEIT – “Waffenexporte nach Israel: Merz erklärt sich gegenüber Union …” (11.08.2025, 14:15) – altı maddelik metin, kapsam ve gerekçe.

BILD – “Fraktionschef: Entscheidung ‘vertretbar’ … Kühle Spahn‑Sätze …” (11.08.2025) – Spahn’ın temkinli onayı ve ‘yeniden başlatma’ vurgusu.

DER SPIEGEL – “Führung bestellt, Merz bekommen – Kolumne” (11.08.2025) – iç muhalefette yöntem/iletişim eleştirisi, kamuoyu onayı vurgusu.

STERN – “Merz’ Waffenexport‑Stopp an Israel: So reagiert die Welt” (11.08.2025) – İsrail ve uluslararası reaksiyonlar, yorumlar.

DW – “Bundeskanzler Merz verteidigt Teil‑Stopp …” (bağlantı sağlandı; içerik bu oturumda teknolojik nedenle açılamadı).