Kimya Nobel’i “Moleküler Mimarlar”a Gitti!

2025 Nobel Kimya Ödülü, “yeni bir moleküler mimari formu geliştirdikleri” için üç bilim insanına verildi.

Susumu Kitagawa (Japonya), Richard Robson (Avustralya) ve Omar Yaghi (ABD) bu yılın ödülünü paylaşan isimler oldu.

Moleküler Mimarinin Temellerini Attılar

Üç araştırmacı, “metallorganik kafes yapıları” (MOF’lar) olarak bilinen özel kimyasal ağları geliştirdi. Bu yapılar, gazları, sıvıları ve kimyasalları atom düzeyinde yakalayabiliyor.

Keşifleri sayesinde bilim dünyası şimdi binlerce yeni malzeme tasarlayabiliyor. Bu malzemeler; çöl havasından su üretimi, karbondioksit yakalama, zararlı gazların depolanması ve çevresel kirliliğin azaltılması gibi alanlarda kullanılabiliyor.

Üç Kıtadan Üç Bilim İnsanı

88 yaşındaki Richard Robson, bu alandaki ilk denemeleri 1989’da yaptı. Ancak o dönem yapılar kararsızdı.

1990’larda Susumu Kitagawa ve Omar Yaghi, bu yapıları bağımsız çalışmalarla kararlı hale getirdi.

Bugün bu üç isim, modern kimyanın “moleküler mimarları” olarak görülüyor.

Bir Milyon Euroluk Ödül Paylaşıldı

Nobel Kimya Ödülü, 11 milyon İsveç kronu (yaklaşık 1 milyon euro) değerinde. Ödül, üç bilim insanı arasında paylaştırılacak.

Tören, geleneksel olarak 10 Aralık’ta, Alfred Nobel’in ölüm yıldönümünde Stockholm’de yapılacak. (Kaynak: tagesschau - MFM-Redaksiyon/Taner Şentürk)