Baden-Württemberg’de Biletsiz Yolculuk Tartışması: Yoksullar Hapse Girmemeli

Baden-Württemberg’de biletsiz toplu taşıma kullanımı nedeniyle verilen cezalar azalıyor. Ancak sosyal kuruluşlar, bu düşüşün sorunu çözmediğini vurguluyor. Tekrarlanan durumlarda hapis cezasına kadar varan yaptırımların çoğu zaman maddi imkânsızlıklar yaşayanları vurduğu belirtiliyor. Uzmanlar, özellikle yoksul bireyler için ceza yerine sosyal çözümler talep ediyor. Tartışmalar, toplu taşımanın erişilebilirliği konusunu yeniden gündeme taşıdı.

Baden-Württemberg’te geçerli bileti olmadan otobüs ve tren kullananlar hakkında verilen mahkûmiyet kararlarının sayısı son yıllarda belirgin biçimde azaldı. Eyalet Adalet Bakanlığı verilerine göre 2021 yılında 7 bin 19 olan karar sayısı, 2022’de 5 bin 126’ya, 2023’te ise 4 bin 100’e düştü. Yetkililer, bu gerilemenin nedeninin net olarak bilinmediğini ifade ediyor.

Biletsiz yolculuk Almanya’da hâlâ ceza hukuku kapsamında değerlendiriliyor. Tekrar eden durumlarda para cezası ödenmezse, bir yıla kadar hapis cezası riski bulunuyor. Uygulamada ise hapis cezasının daha çok, para cezasını sürekli ödeyemeyen kişiler için devreye girdiği belirtiliyor.

Hapis cezaları istisna ama etkisi büyük

Eyalet Adalet Bakanlığı’na göre 2023 yılında biletsiz yolculuk nedeniyle verilen yaklaşık 4 bin cezanın büyük bölümü para cezasıyla sonuçlandı. Sadece yaklaşık 60 vakada hapis cezası uygulandı. Buna rağmen sosyal kuruluşlar, bu cezaların çoğunlukla yoksul ve kırılgan grupları etkilediğini vurguluyor.

Caritas’tan Miriam Schiefelbein-Beck, birçok kişinin bilinçli olarak kuralları ihlal etmediğini söylüyor. Maddi durumu olmayan bireylerin, özellikle iş merkezi ya da sosyal yardım randevularına ulaşmak için başka seçeneği bulunmadığını belirtiyor.

“Başka çareleri yok”

Sosyal yardım kuruluşlarına göre, büyük şehirlerde her yere yürüyerek ulaşmak mümkün değil. Bu nedenle geliri olmayan ya da çok düşük olan kişiler, toplu taşımayı biletsiz kullanmak zorunda kalabiliyor. Uzmanlar, hapis tehdidinin caydırıcı olmadığını, aksine sosyal dışlanmayı derinleştirdiğini savunuyor.

Adalet Bakanlığı verilerine göre 2021 başından 2024 Eylül ayına kadar Baden-Württemberg’de yalnızca biletsiz yolculuk nedeniyle 1.218 kişi hapis yattı. Günlük yaklaşık 200 avroyu bulan cezaevi maliyetinin de kamu bütçesine ciddi yük getirdiği belirtiliyor.

Ücretsiz ulaşım çözüm olabilir mi?

Caritas ve benzeri kuruluşlar, sosyal yardım alanlar için ücretsiz ya da çok düşük ücretli toplu taşımanın çözüm olabileceğini savunuyor. Don Bosco Evi’nden Anne Wiesner-Wakayama da karşılaştıkları kişilerin “bilet almak istemeyenler” değil, önceliği kira ve temel ihtiyaçlar olan insanlar olduğunu söylüyor.

Uzmanlara göre, özellikle gençlere erken yaşta bilet kullanmamanın hukuki sonuçlarının anlatılması ve toplu taşımada sosyal destek modellerinin güçlendirilmesi, sorunun cezayla değil önlemle çözülmesini sağlayabilir.

(Kaynak: SWR / MFM-Redaksiyon: M. Hastürk)